Toroslar Devlet Hastanesi Dahiliye Uzmanı Dr Özkan Tekin, hipertansiyon hakkında her şeyi kamuoyu ile paylaştı:
Doktor Tekin’in, Tansiyon hakkında bildiklerimiz ve bilmediklerimizi şöyle aktardı:
“Damarlarımızda akan kanın, damar duvarlarına uyguladığı basınca kan basıncı denir. Bu basınç kalp ve diğer organlarımıza zarar verecek düzeyin üzerine çıkmaya başlarsa hipertansiyondan söz edilir.
Kan basıncı kalp atımlarına göre iki değer arasında gidip gelir. Büyük tansiyon, kalp kasılması esnasında ölçülen tansiyona verilen isimdir. Küçük tansiyon ise kalp gevşemesi esnasında ölçülen tansiyona verilen isimdir. Bu ikisi arasındaki farka nabız basıncı denir ve bazı hastalıkların ön teşhisinde yol gösterir.
Hipertansiyon çoğunlukla esansiyel dediğimiz net bir sebebi olmayan şekilde karşımıza çıkmakla beraber bazı diğer hastalıkların sonucu olarak da ortaya çıkabilmektadir. Hipertansiyon için risk faktörleri; yaş, ırk, sigara, alkol, fazla tuz tüketimi, aile öyküsü, kilolu olmak, hareketsizlik, stres vb. şeyler sayılabilir.
Ülkemizde her 3 kişiden 1’inde hipertansiyon vardır. Kadınlarda erkeklerden daha sık gözlenmektedir. Ülkemizde hipertansiyon görülme sıklığı yüksek olmasına rağmen, hastaların sadece %40’ı bunun farkındadır.
Yüksek kan basıncına sahip (yani hipertansiyonu olan) çoğu insan hiçbir belirti göstermez, ancak kalp krizi ve ya inme gibi ciddi sağlık problemlerine sebebiyet verebilmektedir. Bazen baş ağrısı, baş dönmesi, burun kanaması gibi belirtiler verebilir. Bu belirtiler de genelde kan basıncı ciddi düzeylere çıkınca olmaktadır.
Kan basıncını ölçmek ve hipertansiyon teşhisini koymak çok kolaydır, ancak ölçüm yaparken dikkat edilmesi gereken bir kaç nokta var. Kan basıncını koldan ölçmek gerekir bilekten yapılan ölçümler güvenilir değildir, oturur pozisyonda en az 30 dk öncesinde çay, kahve, sigara gibi birşey içmemiş, yemek yememiş olmak ve dinlenmiş olmak gerekir, ölçüm esnasında konuşmamak ve idrara sıkışık olmamak gerekir. Normal bir insanda büyük tansiyon 120 yani 12, küçük tansiyon 80 yani 8 den küçük olmalıdır. Büyük tansiyon 12-13 arasında ve küçük tansiyon 8 den küçükse “yükselmiş kan basıncı” ancak henüz hipertansiyon değil, ama büyük tansiyon 13 üzeri ve küçük tansiyon 8 üzeri ise artık hipertansiyon vardır demektir. Tabi tek ölçüme göre karar verilmemektedir, tekrarlayan ölçümlerde sürekli bu şekildeyse hipertansiyon teşhisi konulur.
Hipertansiyonda acil durumlar nelerdir? Kan basıncınızı ölçtüğünüzde, büyük/küçük tansiyon 18/12 ve üzerindeyse, göğüs ağrısı, görme bozukluğu, nefes darlığı, vücutta uyuşma veya güçsüzlük varsa acil servise başvurmanız gerekir.
Hipertansiyon tedavi edilmezse hayat kalitesini düşüren ve ömrü kısaltan bir hastalıktır. Yeterli düzeyde tedavi edilmezse sebep olabileceği bazı durumlar: inme(felç), kalp büyümesi ve kalp krizi, beyin kanaması, bunama, görme kaybı, böbrek yetmezliği.
Hipertansiyon genelde ömür boyu süren ve tedavi edilmesi gereken bir sağlık problemidir. Tedavisinde ilk basamak çoğu hastalıkta olduğu gibi yaşam tarzı değişikliğidir yani daha sağlıklı besinler ve tuz tüketiminden uzak durmak, düzenli egzersiz yapmak, kiloluysanız kilo vermeye çalışmak, sigara ve alkol kullanımından uzak durmak gibi. Yaşam tarzı değişikliğinin yanında doktorunuzun size yazmış olduğu ilaçları düzenli olarak kullanmanız gerekir, sadece bir gün bile ilacınızı almamak hayatınızı riske atabilir.
Son olarak halk arasında sık sık yapılan yanlışlardan söz etmek istiyorum. İlaç niyetine ve ya yerine sarımsak ve limon benzeri gıdaları almak yanlıştır; bu besinleri almanın tabiki bir sakıncası yok ama bu besinler ilaç yerini asla tutmaz. İlaçların vücuduna zarar verdiğini düşünerek ilaçlarını kesmek yanlıştır; tabiki her ilacın yan etkisi var ancak size verdiği fayda zararından çok daha fazla olduğu sürece ilacınızı kullanmaya devam etmelisiniz, yan etki konusunda doktorunuza danışmalı doktorunuzun söylediklerine kulak vermelisiniz. Komşunuza iyi gelen ilacı doktorunuza danışmadan almanız yanlıştır; ilaçlar hastaların özelliklerine göre seçilmektedir, doktorlar, gut hastasına farklı böbrek yetmezliği hastasına farklı şeker hastasına farklı ilaç seçmektedir. İlaç kullandıktan sonra tansiyonunun düzeldiğini düşünerek ilacın kesilmesi yanlıştır; hipertansiyon genellikle ömür boyu süren ve tedavi gerektiren bir hastalıktır, doktorunuz tarafından kesilmedikçe ilacınıza devam etmelisiniz.”
